آنفولانزای معده؛ همه‌چیز درباره این بیماری گوارشی

آنفولانزای معده عفونتی است که موجب علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود. در علم پزشکی به این بیماری گاستروانتریت ویروسی گفته می‌شود که به‌معنای التهاب معده و روده است. در این مقاله، هرآنچه را لازم است درباره این بیماری بدانید برایتان نوشته‌ایم.

چگونگی ابتلا به آنفولانزای معده

آنفولانزای معده نوعی بیماری ویروسی است، پس باید به‌ طریقی در معرض ویروس آن قرار بگیرید تا به این بیماری مبتلا شوید. عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

• قرارگرفتن در کنار فردی که به این بیماری مبتلاست.
• شاغل‌بودن در مهد‌کودک، بیمارستان یا خانه سالمندان.
• زندگی در فضاهای شلوغ ‌مانند خوابگاه یا اردوگاه.
• مصرف برخی از غذاها مانند صدف که احتمال آلودگی دارند.
• ضعف سیستم ایمنی بدن.

چگونگی سرایت آنفولانزای معده

این بیماری مسری است و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این بیماری از طریق تماس مستقیم یا قرارگرفتن در معرض مدفوع یا استفراغ فرد آلوده به آنفولانزا منتقل می‌شود. همچنین آب و منابع غذایی یا ظروف غذای آلوده هم موجب سرایت آنفولانزای معده می‌شوند.

نوروویروس، روتاویروس، استروویروس و آدنوویروس از شایع‌ترین ویروس‌هایی هستند که موجب این بیماری می‌شوند.

علائم آنفولانزای معده

آنفولانزای معده بیماری شایعی است که احتمال دارد بارها به آن مبتلا شوید. علائم این بیماری بسیار آزاردهنده است، اما معمولا پس از چند روز فروکش می‌کند و فرد احساس بهتری خواهد داشت. شایع‌ترین علائم این بیماری عبارت‌اند از:

• تهوع و استفراغ؛
• بی‌اشتهایی؛
• گرفتگی‌ یا دردهای شکمی؛
• اسهال (مدفوع شل یا آبکی یا دفع مکرر)؛
• تب؛
• خستگی.

کم‌آبی بدن

بیمار مبتلا به آنفولانزای معده دچار استفراغ یا اسهال می‌شود و آب زیادی از دست می‌دهد، بنابراین ممکن است گرفتار کم‌آبی و عوارض ناشی از آن شود مانند:

• خستگی مفرط؛
• خشکی دهان و تشنگی؛
• سرگیجه و سردرد؛
• چشم‌های گودرفته؛
• کم و تیره‌شدن ادرار؛
• افزایش تعداد ضربان قلب؛
• تنفس سریع و فشار خون پایین.

کم‌آبی بدن عارضه‌ای جدی است که اگر درمان نشود، مرگبار است. بنابراین باید عوارض کم‌آبی را جدی بگیرید. این عارضه به‌ویژه در افراد مسن، زنان باردار، کودکان و نوزادان اهمیت زیادی دارد و باید آنها را به‌سرعت به مراکز درمانی رساند.

آنفولانزای معده یا کووید ۱۹؟

اگرچه ویروس کووید ۱۹ معمولا فرد را دچار مشکلات تنفسی می‌کند، در برخی موارد موجب علائم گوارشی هم می‌شود و حتی ممکن است این ویروس فقط روی دستگاه گوارش اثر بگذارد. اگر علائم آنفولانزای معده داشتید و هم‌زمان در معرض ویروس کرونا هم بودید، به‌احتمال زیاد به کووید ۱۹ مبتلا شده‌اید و منطقی است که آزمایش کووید ۱۹ بدهید.

تفاوت آنفولانزای معده با مسمومیت غذایی

علائم آنفولانزای معده و مسمومیت غذایی بسیار شبیه هم هستند و تفاوت‌های بسیار ظریفی دارند. آنفولانزای معده بر اثر نوعی ویروس به وجود می‌آید که گاهی از طریق غذای آلوده منتشر می‌شود. بنابراین می‌توان گفت برخی از مسمومیت‌های غذایی آنفولانزای معده هستند.

از طرفی بیماری افراد دچار مسمومیت غذایی به دیگران سرایت نمی‌کند و مسمومیت‌های غذایی بر اثر خوردن غذاهایی رخ می‌دهد که به ویروس، باکتری یا انگل آلوده شده‌اند.

مدت‌زمان درمان

این بیماری معمولا چندروزه برطرف می‌شود، اما مدت‌زمان دقیق آن به نوع ویروس بیماری‌زا و شدت آن بستگی دارد. علائم بیماری آنفولانزای معده ناشی از نوروویروس فقط ۱ روز طول می‌کشد، اما آدنوویروس این بیماری را سخت و مدت‌زمان درمان آن را به ۱ تا ۲ هفته افزایش می‌دهد.

درمان خانگی آنفولانزای معده

خوشبختانه آنفولانزای معده را می‌توان در خانه درمان کرد و نیازی به مراقبت‌های پزشکی فوری ندارد. برای درمان این بیماری ابتدا باید به‌اندازه کافی آب بنوشید، به‌خوبی استراحت کنید و پس از بهبود علائم، به‌آرامی به رژیم غذایی قبل از بیماری‌ برگردید.

تأمین آب بدن هنگام این بیماری بسیار مهم است، بنابراین باید تا حد امکان سوپ، آبگوشت یا محلول‌های الکترولیتی مانند شربت پدیالیت مصرف کنید.

اگر نمی‌توانید به‌اندازه کافی آب بنوشید، با قراردادن تکه‌های کوچک یخ در دهان، بدنتان را هیدراته کنید. آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم گزینه‌های خوبی هستند و می‌توانند مایعات و الکترولیت‌های موردنیاز بدن را فراهم کنند. البته چون این نوشیدنی‌ها حاوی شکر هستند، ممکن است کم‌آبی بدن را تشدید کنند.

یکی از درمان‌های خانگی آنفولانزای معده که البته مبتنی بر شواهد علمی نیست و فقط تجربی انجام شده است، پیروی از رژیم غذایی حاوی موز، برنج، سس سیب و نان تست است. در واقع معده‌ حساس و دردناک نمی‌تواند هر غذایی را هضم کند و بهتر است فرد مواد خوراکی مقوی و در عین‌ حال آسان‌هضم مصرف کند.

• موز: این ماده خوراکی نه‌تنها زودهضم است، بلکه می‌تواند پتاسیم ازدست‌رفته بدن به‌سبب اسهال و استفراغ را جبران و همچنین پوشش معده را قوی کند.
• برنج: کربوهیدرات‌های موجود در این خوراکی انرژی بدن را تأمین می‌کنند. البته برنج قهوه‌ای به‌علت اینکه حاوی فیبر فراوان است، در دستگاه گوارش گاز اضافی تولید می‌کند.
• سس سیب: این سس علاوه‌ بر کربوهیدرات و قند،‌ حاوی پکتین و برای درمان اسهال بسیار مؤثر است.
• نان تست: هضم نان تست آسان است، اما مراقب باشید سراغ نان‌های درست‌شده از گندم کامل نروید، زیرا این نوع نان حاوی فیبر فراوان است و معده بیمار نمی‌تواند به‌راحتی آن را هضم کند.

از خوراکی‌های سبک دیگر مانند بیسکویت‌های نمکی، رشته‌فرنگی یا ماکارونی ساده،‌ گوشت بدون چربی مثل گوشت مرغ هم می‌توانید در اولین روزهای بهبودی استفاده کنید.

از خوراکی‌های حاوی کافئین، فلفل‌های تند، لبنیات،‌ غذاهای پرچرب و فیبر فراوان پرهیز کنید. معده‌تان موقع بیماری نمی‌تواند از پس این خوراکی‌ها برآید.

درمان با طب سنتی

در طب سنتی داروی گیاهی برای درمان آنفولانزای معده وجود دارد که افراد متخصص در این طب تجویزش می‌کنند. از دیگر روش‌های سنتی برای درمان این بیماری،‌ استفاده از طب فشاری است که متخصصان این نوع درمان برای رفع تهوع ناشی از این نوع آنفولانزا به کار می‌گیرند.

قرنطینه افراد مبتلا

بهتر است افراد مبتلا به آنفولانزای معده تا زمان بهبودی یا یکی‌دو روز پس از بیماری در خانه بمانند و از تماس با دیگران خودداری کنند. البته حتی پس از بهبود علائم آنفولانزا و تا بهبودی کامل بیمار، باز هم احتمال سرایت این بیماری وجود دارد.

با رعایت مناسب بهداشت، شست‌وشوی مرتب دست‌ها، به‌ویژه پس از رفتن به دست‌شویی و قبل و بعد از آماده‌کردن یا خوردن غذا می‌توان تا حد زیادی از انتشار ویروس و ابتلای افراد به آن پیشگیری کرد.

زمان مراجعه به پزشک

برخی از افراد ممکن است در برابر ویروس این بیماری حساس و ضعیف باشند یا در مقایسه با دیگران گرفتار عوارض بیشتری شوند. در این زمان می‌توان به پزشک مراجعه کرد.

آنفولانزای معده در کودکان

کودکان و نوزادان بیش از دیگران در معرض ابتلا به آنفولانزای معده قرار دارند. بودن در مهدکودک یا مدرسه، استفاده از پوشک یا دست‌شویی عمومی و سیستم ایمنی ضعیف‌تر (در نوزادان) عامل مهمی در ابتلای آنها به آنفولانزای معده است. همچنین وقتی کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند، آب بدن خود را سریع‌تر از بزرگ‌سالان از دست می‌دهند و احتمال اینکه دچار کم‌آبی شوند بسیار زیاد است. بنابراین بهتر است به‌محض مشاهده علائم آنفولانزای معده در کودکان، آنها را به مراکز درمانی ببرید. این علائم عبارت‌اند از:

• هر نوع تب در نوزاد یا تب بالا در کودکان؛
• اسهال بیش از ۱ روز؛
• مدفوع خون‌آلود؛
• دردهای شدید شکمی؛
• علایم کم‌آبی بدن مانند نداشتن انرژی، زودرنجی، کاهش ادرار یا نبود اشک.

آنفولانزای معده در افراد مسن

افراد مسن، به‌ویژه افرادی که به‌دلیلی تحت‌درمان هستند، بیش از دیگران در معرض عوارض شدید آنفولانزای معده هستند. بنابراین باید تمام علائم بیماری آنها به‌ویژه کم‌آبی را تحت‌نظر بگیرید و در صورت بروز هرگونه علائم کم‌آبی مانند گیجی که در این گروه سنی شایع‌تر است، به‌سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید.

کلام آخر

اگرچه آنفولانزای معده موجب ناراحتی‌ و درد در معده و دستگاه گوارش می‌شود، خوشبختانه درمان آسانی دارد و با مراقبت و استراحت کافی در مدت زمان کم درمان می‌شوید.