همه چیز درباره سیاره عطارد و ویژگی های آن

منظومه شمسی که از انفجار یک ابرنو اختر و فروریزی یک ابر مولکولی چرخان به وجود آمده است، در برگیرنده ستاره ای به نام خورشید و بسیاری از اجرام آسمانی بوده که در مسیر ها (مدار هایی) مستقیم و یا غیر مستقیم، پیرامون آن می چرخند. سیاره عطارد، مریخ، زمین، زهره، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و پنج سیاره دیگر به نام های پلوتون، سریس، اریس، ماکی ماکی، هائومیا در کنار اجرام دیگر مثل شهاب ها، شهاب سنگ، شهاب واره و دنباله دار ها و مناطق خاصی مثل کمربند کویپر، کمربند سیارک ها و دیسک پراکنده این منظومه را تشکیل می دهند. برای آشنایی با سیاره تیر (عطارد) این مطلب را مطالعه کنید.

آنچه باید درباره سیاره عطارد بدانید

سیاره عطارد کوچکترین سیاره در منظومه شمسی می باشد که در مداری بیضی شکل در حرکت است، به دلیل نزدیکی اش به خورشید، سطحی از آن که در سمت خورشید قرار دارد بسیار داغ می باشد و طرف دیگر آن نیز بسیار سرد است.

زمان در سیاره تیر

حرکت وضعی این سیاره بدون قمر بسیار جالب است و به ازای هر دو باری که به دور خورشید می گردد، سه بار به دور خودش می چرخد. با توجه به سرعت حرکت انتقالی سیاره تیر (عطارد) و جهت و سرعت حرکت وضعی نسبت به آن، یک روز کامل در این سیاره برابر با ۱۱۶ روز زمین یعنی ۲۷۸۴ ساعت به طول می انجامد.

میدان مغناطیسی

با وجود اندازه کوچک سیاره عطارد، میدان مغناطیسی در آن نسبتا قوی بوده و در حدود یک صدم میدان مغناطیسی زمین می باشد، ضمن اینکه نهمین جسم منطومه شمسی از لحاظ جرم می باشد.

گریز پایی عطارد و نامگذاری آن

سرعت این سیاره بسیار زیاد و در حدود ۴۸ کیلومتر بر ثانیه است، به طوری که گردش آن به دور خورشید ۸۸ روز طول می کشد. شاید دلیل نامگذاری این سیاره به نام تیر توسط ایرانیان باستان، گریز پا بودن آن است و اینکه به راحتی دیده نمی شود، همچنین این سیاره در یونان با نام پیک خدایان و یا مرکوری شناخته می شد.

جالب است بدانید که، در نامگذاری  دهانه های برخوردی سیاره تیر یا عطارد که نام بسیاری از هنرمندان و نویسندگان مشهور جهان استفاده شده است، نام برخی نویسندگان و شاعران ایرانی نیز به چشم می خورد؛ دهانه فردوسی، دهانه رودکی، دهانه نظامی و دهانه نوایی، همچنین دشت بزرگ عطارد با نام هامونه تیر از جمله این موارد است.

فاصله عطارد با خورشید و زمین

فاصله عطارد با خورشید ۵۷ میلیون و ۹۲۴ هزار کیلومتر می باشد، بنابراین نزدیک ترین منظومه شمسی به خورشید بوده  و کمترین مسافت آن با زمین به ۸۰ میلیون کیلومتر خواهد رسید.

دمای بسیار بالا

این سیاره به دلیل نزدیکی اش به خورشید، هر چیزی که در سمت روبه خورشید قرار دارد، یعنی در بخشی که روز است، قرار گرفته باشد، به دلیل شدت گرما (دمای ۴۶۵ درجه سانتی گراد) بسیار داغ و پخته خواهد شد و به علت حرکت وضعی آرام آن، قرار گرفتن در سمت شب (دمای منفی ۱۴۸ درجه سانتی گراد) به شدت سرد  و یخبندان می باشد. از آنجا که گردش وضعی این سیاره در حدود ۲ ماه به طول می انجامد، بنابراین گرم شدن آن در روز و سرد شدن در شب به صورت مداوم و دیرپا بوده و همین مساله موجب فرسایش خاک عطارد شده است.

کوه های آتشفشانی

حفره هایی که در سطح عطارد دیده می شود، گویا به دلیل برخورد شهاب سنگ های کوچک و بزرگ بوده، به طوری که قطر بعضی دهانه ها به ده ها کیلومتر هم می رسد، همچنین برخی دهانه ها محل خروج مذاب است و کوه های آتشفشانی این سیاره را تشکیل می دهند.

سطح سیاره عطارد به رنگ خاکستری بوده و به دلیل وجود آبگیرها و دهانه های آتشفشانی، شباهت زیادی به کره ماه پیدا کرده است. در گذشته، دانشمندان بر این عقیده بودند که فعالیت های آنها مشابه کره ماه می باشد، اما امروزه و با پیشرفت علوم می دانیم که این دو سیاره تفاوت زیادی با هم دارند؛ سیاره عطارد فاقد کوه ها و آتشفشان های بزرگ و عمده بوده، ضمن اینکه از نظر فعالیت های زمین شناختی، سیاره ای مرده به شمار می رود.

مکان قرارگیری عطارد

سیاره عطارد نیز به مانند سیاره زهره در بین خورشید و زمین قرار گرفته است، از این رو دارای چشم انداز شرقی و غربی می باشد.

عطارد همانند سیاره های ماه و ناهید می تواند به حالت های مختلفی همچون هلال یا به صورت قرص کامل دیده شود، البته قرص کامل آن به دلیل قرار گرفتن در آن سوی خورشید، دیده نمی شود و اغلب به شکل هلالی و نیمه در هنگام جلوه های غربی و شرقی قابل رؤیت است.

عدم وجود اتمسفر

این سیاره بسیار کوچک و کم چگالی بوده، بنابراین نمی تواند هیچ اتمسفری برای خود نگه دارد، ضمن اینکه هر گازی که از عطارد آزاد می شود، خیلی سریع از آن دور شده و وارد فضا می شود.

نیروی گرانش در عطارد بسیار کم و دارای جو ناچیز است، حدود ۹۸ درصد آن از هلیم و باقی آن را هیدروژن، اکسیژن و سدیم تشکیل می دهند، نزدیکی این سیاره به خورشید موجب وزش باد های خورشیدی شدیدی می شود و نشان از این دارد که تقریبا هیچ هوایی در آنجا وجود ندارد.

منبع : آرگا