اریتریتول؛ فواید و عوارض + تفاوت آن با استویا

اریتریتول نوعی شیرین‌کننده کم‌کالری است. این شیرین‌کننده عوارض جانبی خاصی ندارد و طعم آن تقریبا مانند شکر است. در این مقاله درباره فواید اثبات‌شده اریتریتول، عوارض جانبی احتمالی آن و تفاوت اریتریتول و استویا خواهید خواند. با ما همراه باشید.

اریتریتول چیست؟

شیرین‌کننده اریتریتول در دسته الکل‌های قندی قرار می‌گیرد. تولیدکنندگان مواد غذایی از انواع الکل‌های قندی مانند زایلیتول، سوربیتول و مالتیتول به‌عنوان شیرین‌کننده‌های کم‌کالری در محصولات فاقد شکر استفاده می‌کنند. بیشتر الکل‌های قندی به مقدار کم در طبیعت وجود دارند، به‌خصوص در میوه‌ها و سبزیجات. الکل‌های قندی به‌خاطر ساختار مولکول‌هایشان می‌توانند گیرنده‌های طعم شیرین روی زبان را تحریک کنند. به نظر می‌رسد اریتریتول با الکل‌های قندی دیگر کاملا متفاوت است. مهم‌ترین تفاوت هم میزان کالری آنهاست. به این مقایسه توجه کنید:

• قند سفره: ۴ کالری در هر گرم
• زایلیتول: ۲٫۴ کالری در هر گرم
• اریتریتول: ۰٫۲۴ کالری در هر گرم

اریتریتول فقط ۶درصد شکر کالری دارد، اما ۷۰درصد شیرینی آن را دارد.

ارزش غذایی اریتریتول

وزارت کشاورزی آمریکا (USDA) برای ۱ قاشق چای‌‌‌خوری (۴ گرم) اریتریتول خالص مشخصات زیر را ارائه کرده است:

• کالری: ۰
• چربی: ۰ گرم
• سدیم: ۰ میلی‌‌گرم
• کربوهیدرات: ۴ گرم
• فیبر: ۰ گرم
• شکر: ۰ گرم
• پروتئین: ۰ گرم

آیا مصرف اریتریتول بی‌خطر است؟

مصرف اریتریتول بی‌خطر به نظر می‌رسد. آزمایش‌های حیوانی زیادی برای بررسی سمّیت و اثرات اریتریتول بر متابولیسم انجام شده‌اند. اریتریتول هم برای انسان و هم برای حیوانات بی‌خطر است، بااین‌حال باید به این نکته توجه کرد که بیشتر الکل‌های قندی ممکن است باعث مشکلات گوارشی شوند.

به‌علت ساختار شیمیایی منحصربه‌فرد الکل‌های قندی بدن نمی‌تواند آنها را هضم کند و بدون تغییر از دستگاه گوارش عبور می‌کنند تا به روده بزرگ برسند. باکتری‌های ساکن روده بزرگ آنها را تخمیر می‌کنند که محصول جانبی‌اش نوعی گاز است. بنابراین مصرف مقدار زیادی الکل‌های قندی ممکن است باعث نفخ و ناراحتی گوارشی شود.

البته اریتریتول با الکل‌های قندی دیگر متفاوت است و طبق تحقیقات، مقادیر زیادی از آن قبل از رسیدن به روده بزرگ جذب جریان خون می‌شود، مدتی در خون گردش می‌کند تا در نهایت بدون تغییر از طریق ادرار دفع شود. حدود ۹۰درصد اریتریتول از این طریق دفع می‌شود.

فواید اریتریتول

۱. قند خون یا انسولین را افزایش نمی‌دهد

انسان آنزیمی برای تجزیه اریتریتول ندارد، بنابراین پس از مصرف در جریان خون می‌ماند تا اینکه از طریق ادرار دفع شود. طبق آزمایش‌‌های انجام‌شده روی حیوانات، اریتریتول از افزایش میزان قند خون و انسولین جلوگیری می‌کند. برای کسانی که اضافه‌وزن، دیابت یا سایر مشکلات مربوط به سندرم متابولیک را دارند، اریتریتول جایگزین فوق‌العاده‌ای برای شکر است.

در حالی که الکل‌های قندی دیگر (مانند سوربیتول) باعث افزایش قند خون و پاسخ انسولین در هنگام مصرف می‌شوند، اریتریتول هیچ تأثیری بر قند خون یا میزان انسولین ندارد.

۲. خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد

با انجام آزمایش روی موش‌های دیابتی مشخص شد که اریتریتول همچون آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و احتمالا آسیب عروق خونی ناشی از قند خون زیاد را کاهش می‌دهد.

در پژوهشی دیگر، ۲۴ بزرگ‌سال مبتلا به دیابت نوع ۲ به‌مدت ۱ ماه روزانه ۳۶ گرم اریتریتول مصرف کردند و عملکرد عروق خونی آنها بهتر شد و خطر ابتلای آنها به بیماری قلبی کاهش یافت. بااین‌حال برای اثبات این ادعا به تحقیقات بیشتری نیاز است.

‌۳. سلامت دندان‌ها را بهبود می‌بخشد

یکی از عوارض رایج مصرف بیش از حد شکر خراب‌شدن و پوسیدگی دندان است. اریتریتول در مقایسه با شیرین‌‌کننده‌های دیگر، برای سلامت دندان‌ها بهتر است. پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های موجود در دهان با قندها و نشاسته‌ها تماس پیدا می‌کنند و اسید تشکیل می‌دهند. اسید مینای دندان را از بین می‌برد و باعث ایجاد حفره در دندان می‌شود.

به‌خاطر اینکه اریتریتول قند یا نشاسته نیست، نقشی در ایجاد حفره ندارد و ممکن است حتی پوسیدگی دندان را کاهش بدهد. این مسئله باعث شده است اریتریتول در تولید محصولات دوستدار دندان استفاده شود. علاوه بر این، زیلیتول و اریتریتول جلوی رشد باکتری‌ها را می‌گیرند.

درباره اثر اریتریتول بر پوسیدگی دندان تحقیقات متعددی انجام شده‌ و نتایج متفاوت است. طبق برخی از تحقیقات اریتریتول باعث کاهش جرم دندان و باکتری‌های مضر می‌شود، در حالی که بر اساس برخی دیگر، چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد.

بااین‌حال، با بررسی ۳ساله ۴۸۵ دانش‌آموز مشخص شد که اریتریتول حتی بیشتر از زایلیتول و سوربیتول در برابر پوسیدگی از دندان‌ها محافظت می‌کند. محققان در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۶ انجام شدند نیز این یافته‌ها را تأیید و اعلام کردند که اریتریتول برای محافظت دندان در برابر جرم و پوسیدگی از زایلیتول یا سوربیتول مؤثرتر است.

۴. مصرف قند را کاهش می‌دهد

مصرف بیش از حد قند باعث افزایش وزن می‌شود و ممکن است غیرمستقیم باعث ایجاد بیماری‌های قلبی‌عروقی و دیابت نوع ۲ شود. برای کسانی که می‌خواهند قند و شکر کمتری مصرف کنند، اریتریتول با کالری صفر بهترین جایگزین است.

عوارض جانبی اریتریتول

حدود ۹۰درصد اریتریتولی که می‌خورید، جذب جریان خونتان می‌شود. ۱۰درصد باقی‌مانده بدون هضم به روده بزرگ می‌رود. به نظر می‌رسد اریتریتول برخلاف بیشتر الکل‌های قندی، در برابر تخمیر توسط باکتری‌های روده بزرگ مقاوم باشد.

طبق تحقیقات، حداکثر ۰٫۷ تا ۱ گرم اریتریتول به‌ازای هر کیلوگرم از وزن بدن به‌خوبی تحمل می‌شود و عارضه خاصی ندارد. پس تا زمانی که مقادیر زیادی از آن مصرف نکنید، بعید است باعث ناراحتی معده شود. بااین‌حال، حساسیت اریتریتول ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در نتیجه بهتر است مراعات کنید و اریتریتول را کمتر مصرف کنید.

افراد مبتلا به بیماری‌های خاص نیز باید در مصرف اریتریتول محتاط باشند. مثلا اریتریتول و الکل‌های قندی دیگر ممکن است بیماری افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را تشدید کنند.

اریتریتول یا استویا؟ کدام بهتر است؟

اریتریتول و استویا شیرین‌کننده‌های کم‌کالری محبوبی هستند که بسیاری از مردم به‌منظور کاهش مصرف شکر و کالری از آنها استفاده می‌کنند.

اریتریتول نوعی الکل قندی است که اغلب به‌‌عنوان شیرین‌کننده کم‌کالری به غذاها اضافه می‌شود. استویا شیرین‌کننده‌ای طبیعی است که از برگ‌های شیرین‌برگ یا استویا ربادیانا، گیاهی بومی مناطق خاصی از آمریکای جنوبی، به دست می‌آید و اغلب به‌عنوان جایگزینی برای شکر معمولی استفاده می‌شود و در بسیاری از محصولات کم‌کالری وجود دارد.

شما می‌توانید بدون اینکه کالری مصرف کنید، از هریک از این محصولات برای افزودن طعم شیرین به همه‌چیز، از چای و قهوه گرفته تا غذاها، استفاده کنید.

اریتریتول و استویا ۲ جایگزین عالی برای شکرند. اریتریتول حداقل عوارض جانبی را دارد و جایگزینی عالی برای قند است، اما مشکلش این است که به‌خوبی شکر حل نمی‌شود، که این باعث می‌شود برای استفاده در برخی از غذاها مناسب نباشد.

استویا همه‌کاره است، کاربردهای زیادی دارد و استفاده از آن راحت است، اما طعم تلخی دارد که ممکن است برخی افراد آن را نپسندند.

بسیاری از افراد غذاهای خود را با استویا یا عسل شیرین می‌کنند. اما عسل حاوی کالری و فروکتوز است و بسیاری از مردم طعم استویا را دوست ندارند. در نتیجه می‌توانیم بگوییم که اریتریتول بهترین شیرین‌کننده بدون کالری است.

اینکه کدام شیرین‌کننده برایتان بهتر است، به ترجیحات شخصی شما و کاربرد آن بستگی دارد. اگر قصد خرید اریتریتول را دارید، آن را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید.

شما بگویید

تابه‌حال اریتریتول مصرف کرده‌اید؟ لطفا تجربیات و نظرات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.